سازهاي زهي- کوبه ای
پیانو
ايوب بَنوشي - این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
دانشکده صداوسیما
مقدمه
رایج ترین سازغربی پیانو است.پیانو از سویی یک ساز زهی-کوبه ای است واز سوی دیگر یک ساز صفحه کلیدی. پیانو گاهی در کنار ارگ های لوله ای بررسی می شود، گاهی درکنار سازهای کوبه ای و گاهی هم با سازهای زهی. گستره ی پویایی پیانو تا هفت هنگام هم می رسد (از A0 تا C8)، از 88 تا 97 کلید.
پیانو نزدیک به 300 سال قدمت دارد.
تاریخچه
ساختمان پیانو
1) قاب
2) صفحه صدا
3) تارها
4) کنش افزار(سازوبرگ)
5) پدال ها
6) جعبه
7) خرک
8) صفحه کلید
بافشردن یک کلید، چکشی به سوی تارها هل داده می شود وبا ضربه زدن به یک دسته تار از طریق خرک به صفحه صدا انرژی می رساند.
کنش افزار
کنش افزار یا سازوبرگ یک پیانو انرژی رااز دست نوازنده به تارها منتقل می کند. کنش افزار ساختمانی پیچیده دارد. کنش افزار پیانوی خوابیده با پیانوی ایستاده متفاوت است. تنظیم دوره ای کنش افزار ضروری است.
کنش افزار پیانوی خوابیده
http://www.concertpitchpiano.com/index.html
کنش افزار پیانوی ایستاده
موقعیت کنش افزار نسبت به کلید
a) Upright
b) Console
c) Spinet
d) Grand
(http://www.perfectpitchpianoservicing.com/actionDiagrams.html)
پویش کلید
بلندای صدا را سرعت برخورد چکش با تار تعیین می کند. این سرعت علاوه بر نیروی فشردن کلید به زمان فشردن کلید هم بستگی دارد.
پدال ها
پیانو ممکن است دو یا سه پدال داشته باشد.
- پدال سمت راست(نگه دارنده) همه میراننده ها را بالا می برد.
- پدال آناکودا کل کنش افزار را جابجا می کند، طوری که چکش های طرف زیرخوان تنها به دو سیم از سهسیم ضربه می زنند.
- پدال نرم کننده چکش ها را به تارها نزدیک می کند.
- پدال مشق، نمد بین چکش ها وتارها را پایین می برد تا صدا خفه گردد.
- پدال سوستنوتو تنها نته هایی را نگه می دارد که پیش از فشردن پدال نواخته شده باشند.
تارها
یک پیانو می تواند تا 243 تار رشته سیم باشد. درازای تارهای پیانو از چند سانتی متر تا حدود 2 متر متغیر است. تارها ممکن است لفاف دار باشند. (لفاف پیچ کردن تارها برای کاهش چغری به ویژه در تارهای بم خوان انجام می شود.)تارها ممکن است تکی، جفتی ویا سه رشته ای باشند. برای محاسبه بسامد پاره های تارهای پیانو معمولا رئابط مربوط به یک تار چغر مضراب خورده با سرهای مقید یا متکی ساده را به کار می برند. هرچه کشش تار بیشتر باشد، بازدهی تولید صدا بیشتر می شود. هرچه قطر تار کمتر باشد، ناهماهنگی کمتر می شود.
ضریب ناهماهنگی یک تار به قطر، درازا و تعداد لفافهای آن بستگی دارد.
کشش هر تار در پیانو در حدود 1000N/m است.
نیروی وارد بر قاب یک پیانو ممکن است به 20 تن برسد.
چکش ها
چکش های پیانو با هم متفاوتند. جرم چکش های بم حدود 10g و جرم چکش های زیر حدود 3.8g است. نسبت جرم چکش به تار مربوطه فراسنجی مهم است. چکش های زیر از چکش های بم سخت ترند.
صفحه صدا
صفحه صدا از چوب صنوبر به ضخامت یک سانتی متر است. صفحه صدا توسط پشت بندهایی (rib) محکم می شود.
مرجع ها
- (Rossing T 1990 Rossing, T., 1990. The science of sound. Addison‐Wesley. (chapter 9
- .Fletcher N.H, and Rossing T., 1998. The physics of musical instruments
(Springer NY. (chapter 10
- Askenfelt, A., Five Lectures on the acoustics of the piano. Available at
- http://www.speech.kth.se/music/5_lectures